Growth Mindset: 5 Thói Quen Tư Duy Để Thành Công Dành Cho Sinh Viên

Trong hành trình phát triển bản thân, bạn có thể sở hữu kiến thức, kỹ năng, hay cả một kế hoạch chỉn chu — nhưng nếu thiếu một thứ cốt lõi, mọi thứ sẽ dễ dàng rơi vào ngõ cụt: tư duy phát triển (Growth Mindset).

Growth Mindset là gì?

Growth Mindset (Tư duy phát triển) là niềm tin rằng năng lực, kỹ năng và trí thông minh không phải là những yếu tố cố định – mà có thể được phát triển qua thời gian, bằng nỗ lực, học hỏi và kiên trì.

Khái niệm này được nghiên cứu và phổ biến bởi Giáo sư Carol S. Dweck – chuyên gia tâm lý học tại Đại học Stanford. Trong cuốn sách nổi tiếng Mindset: The New Psychology of Success, bà viết:

“In a growth mindset, people believe that their most basic abilities can be developed through dedication and hard work — brains and talent are just the starting point.”
(Tạm dịch: Với tư duy phát triển, con người tin rằng những năng lực cơ bản nhất của họ có thể được bồi đắp nhờ sự nỗ lực và rèn luyện – trí thông minh hay tài năng chỉ là điểm khởi đầu.)

Người sở hữu tư duy phát triển không ngại thử thách, không sợ sai và coi mỗi thất bại là một cơ hội để học hỏi và tiến bộ. Trong công việc, học tập và cuộc sống, growth mindset chính là nền tảng giúp bạn vượt qua giới hạn cũ, xây dựng sự nghiệp bền vững và liên tục phát triển chính mình.

Nếu bạn muốn thay đổi bản thân một cách bền vững, dưới đây là 5 thói quen đơn giản từ tư duy phát triển mà bạn nên bắt đầu thực hành ngay hôm nay.

1. Thay “Tôi không làm được” bằng “Tôi chưa làm được”

Một trong những công cụ mạnh mẽ nhất của growth mindset chính là ngôn ngữ bạn dùng với chính mình.

Nghiên cứu của Ethan Kross (Đại học Michigan) đăng trên Journal of Personality and Social Psychology năm 2014 chỉ ra rằng: khi con người tự nói chuyện với bản thân bằng ngôi thứ ba hoặc tên riêng, họ có khả năng kiểm soát cảm xúc tốt hơn và giữ bình tĩnh trong những tình huống áp lực cao.

Tương tự, một phân tích tổng hợp của Hatzigeorgiadis và cộng sự đăng trên The Sport Psychologist (2011) cho thấy: self-talk tích cực có thể cải thiện hiệu suất thực tế lên đến 11%, đặc biệt trong môi trường học tập và thể thao có yếu tố thử thách.

Thay vì nói:

“Mình không giỏi giao tiếp đâu...”
“Mình không đủ tự tin để làm điều đó...”

Hãy tập nói:

“Mình chưa giỏi... nhưng mình có thể học.”

Chỉ cần thay một từ “chưa”, bạn đã mở ra một cánh cửa cho sự học hỏi. Thay đổi nhỏ trong cách nói sẽ giúp bạn thay đổi lớn trong cách nghĩ.

2. Cần cù bù thông minh: Nỗ lực là một chiến lược

Tư duy phát triển không chỉ dừng ở việc “cố gắng”. Nó dạy bạn nỗ lực một cách thông minh:

• Biết phân tích lại cách làm khi không hiệu quả

• Biết dừng lại để học chứ không chỉ chạy mãi về phía trước

• Biết điều chỉnh phương pháp thay vì đổ lỗi cho bản thân

Người có Growth Mindset hiểu rằng năng lực không phải điều cố định mà là thứ có thể bồi đắp mỗi ngày, qua từng lần làm – sai – học – và làm lại.

3. Fail Fast, Fail Forward: Sai cũng được, miễn là học được

Sai lầm không còn là “thất bại” trong tư duy phát triển mà nó chỉ là một bước trong hành trình phát triển và học tập.

Thay vì lo lắng: 

“Lỡ mình làm sai thì sao?”

Bạn hãy nghĩ:

“Sai càng sớm thì mình càng học được sớm.”

Growth mindset khuyến khích bạn làm – sai – điều chỉnh – và tiếp tục. Như một cách nói phổ biến trong giới giáo dục:

F.A.I.L = First Attempt In Learning (tạm dịch: Thất bại là nỗ lực học hỏi đầu tiên).

Mỗi “lỗi” không phải là một vết trượt, mà là một cột mốc cần thiết để bạn tiến gần hơn đến cách làm đúng. Và người học nhanh không phải là người không bao giờ sai – mà là người không ngại sai để học đúng.

4. Đặt mục tiêu để học, không chỉ để đạt

Bạn từng đặt mục tiêu cao rồi bỏ cuộc vì cảm thấy quá tải? Growth mindset sẽ giúp bạn thiết kế mục tiêu theo hướng:

• Không chỉ hỏi “mình muốn đạt được gì?”, mà còn “mình sẽ học được gì?”

• Tập trung vào quá trình thay vì chỉ chăm chăm kết quả

• Sẵn sàng điều chỉnh mục tiêu khi có phản hồi mới

Đặt mục tiêu với tư duy phát triển giúp bạn kiên trì hơn, học tốt hơn, và cảm thấy ít áp lực hơn trong hành trình chinh phục mục tiêu dài hạn.

5. Biến góp ý thành bản đồ phát triển sự nghiệp

Một trong những dấu hiệu trưởng thành rõ rệt nhất của tư duy phát triển là cách bạn nói chuyện với cấp trên về sự phát triển của mình, và cách bạn tiếp nhận góp ý.

Người có Growth Mindset sẽ:

• Không ngại chia sẻ nguyện vọng nghề nghiệp với quản lý

• Biết chủ động hỏi: “Em nên cải thiện điều gì để tiến xa hơn?”

• Nhìn góp ý như một tấm bản đồ để phát triển thay vì là sự chê bai

Tư duy này giúp bạn trở nên chuyên nghiệp hơn trong mắt đồng nghiệp và lãnh đạo, đồng thời mở ra nhiều cánh cửa mới trong sự nghiệp.

Lời kết

Tư duy phát triển không phải là một lựa chọn theo thời điểm. Nó là một thói quen sống. Bạn càng rèn luyện sớm, bạn càng dễ thích nghi với những thay đổi trong công việc, cuộc sống và chính bản thân mình. Bởi vì thay đổi từ tư duy – chính là khởi đầu của mọi thay đổi lớn.

Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn cách áp dụng Growth Mindset vào từng khía cạnh thực tế như đặt mục tiêu cá nhân và nghề nghiệp, giao tiếp phát triển với cấp trên, tiếp nhận góp ý một cách tích cực mà không bị tổn thương, hay rèn luyện thói quen suy nghĩ bền bỉ mỗi ngày, thì đã đến lúc bạn cần một hướng dẫn cụ thể, rõ ràng và dễ áp dụng.

Hãy bắt đầu với khóa học ngắn gọn và thực tế Growth Mindset – Nghĩ mới, Làm khác, Vượt giới hạn. Chỉ trong 50 phút với 12 bài học ngắn, được thiết kế riêng cho người mới bắt đầu, giúp bạn tái thiết lập lại tư duy từ gốc, nhận diện và vượt qua những rào cản vô hình trong suy nghĩ, đồng thời ứng dụng được ngay vào công việc và cuộc sống thường ngày.